آموزش نقشه خوانی برق ساختمان

نقشه خوانی برق ساختمان یکی از مهارت هایی است که افراد فعال در این حوزه می باید آن را کسب نمایند. به طور کلی، نقشه برق ساختمان می بایست بر اساس قوانین مربوط به مقررات ملی ساختمان تهیه شود. بر همین اساس، در ابتدا نکات ضروری این مقررات را شرح داده و سپس به سراغ آموزش نقشه خوانی برق ساختمان خواهیم رفت.

مقررات ملی مربوط به نقشه برق ساختمان

• نقشه برق ساختمان بیانگر محل قرارگیری وسایل و تجهیزات مختلفی است که می بایست در سیستم برقی برای آن ها جایی در نظر گرفته شده و بر اساس کاربرد مورد استفاده قرار بگیرند. طبق آئین نامه نباید مقیاس نقشه برق ساختمان کمتر از یک صدم باشد.
• نقشه ها و نمودار های مرتبط با سیستم برق ساختمان باید به شکل کاملا واضح ترسیم شوند و در هیچ قسمت از آن نباید ابهام وجود داشته باشد.
• جزئیات، توضیحات، رایزر ها و مواردی که نیاز به ترسیم پلان های معماری ندارند را می بایست در نقشه های مجزا یا در حاشیه نقشه اصلی ترسیم نمود.
• در ساختمان ها و طبقاتی که دارای طبقات شبیه به هم هستند، می توان نقشه را برای یکی از طبقات رسم کرد و سپس همان را برای تمامی طبقات مورد استفاده قرار داد.

آموزش نقشه خوانی برق ساختمان

پیش از هرچیز باید این نکته را مدنظر قرار داد که نقشه برق ساختمان دارای چند فاز مختلف است. به طور کلی می توان سه فاز اصلی را برای نقشه برق ساختمان در نظر گرفت که در نقشه خوانی برق ساختمان اهمیت ویژه ای دارند. این سه فاز به عنوان فاز صفر، فاز اول و فاز دوم شناخته می شوند. نقشه فاز صفر که به عنوان نقشه مطالعاتی نیز شناخته می شود، نقشه ای بدون جزئیات و فاقد اندازه گیری های رایج است و در آن پلان ها به نمایش گذاشته می شوند. به وسیله این نقشه می توان اطلاعات ضروری را پیرامون قسمت های مختلف محیط مورد نظر به دست آورد.

نقشه فاز یک نسبت به نقشه مطالعاتی جزئیات و دیتا های بسیار بیشتری را در بر می گیرد. در نقشه فاز یک اندازه گیری های مرتبط با فضاهای مختلف به طور کامل قید می شوند. ترسیم این نقشه با یک هدف کاملا مشخص انجام می شود ولی با این حال، این نقشه نیز اطلاعات جامعی راجع به پروژه نداشته و صرفا شامل اطلاعاتی مختصر پیرامون، پلان و نماها است.

نقشه فاز دوم در زمانی مورد طراحی قرار می گیرند که نقشه فاز اول برق ساختمان، توسط کارفرما تایید شود. در این شرایط مراحل ترسیم نقشه فاز دوم آغاز خواهد شد. این نقشه برق ساختمان شامل تمام جزئیات اجرایی خواهد بود و با مشاهده آن می توان اطلاعات گسترده ای را پیرامون نوع تجهیزات و مصالح، برش ها و ابعاد محیط به دست آورد. در این نقشه هر چیزی که باید به مرحله اجرا برسد، به طور کامل قید شده است.

علائم در نقشه برق ساختمان

در نقشه برق ساختمان، مانند سایر نقشه ها از علائمی استفاده می شود که به اختصار، یک مفهوم را به خواننده نقشه اعلام می کنند. لازم است تا تمامی علائمی که در نقشه به کار برده می شود، بر اساس یک استاندارد از پیش تعیین شده و همگانی باشد تا به شکل متفاوتی مورد تفسیر و تعبیر قرار نگیرد. هنگامی که تمامی نماد ها بر اساس یک معیار مشخص مورد ترسیم و استفاده قرار می گیرند، دیگر چنین مشکلاتی به وقوع نمی پیوندد. بر همین اساس، کمیته بین المللی الکتروتکنیک استانداردی را مشخص کرده است که بر اساس آن تمامی علائم موجود در نقشه برق ساختمان، یکسان سازی خواهند شد.

برای اینکه سیم کشی برق ساختمان به درستی انجام شود، می بایست پیش از هر چیز، نسبت به تهیه نقشه اقدام نمود. نقشه برق ساختمان از اجزای مختلفی تشکیل شده است. موارد زیر جزو اجزای اصلی این نوع نقشه ها به شمار آیند:

• علائم و نشانه ها
• نقشه پلان
• نمودار تابلوهای برق
• نمودار رایزر ها
• جزئیات
• توضیحات

در ادامه به بررسی اجزای اصلی این نقشه ها خواهیم پرداخت.

علائم، نشانه ها و شماتیک در نقشه خوانی برق ساختمان

در نقشه برق ساختمان، هر وسیله یا دستگاه، با یک علامت یا نشانه مشخص شده و نشان داده می شود. این امر کمک می کند که همه افرادی که برای خواندن نقشه ساختمان اقدام می کنند، به یک تفسیر واحد دست پیدا کنند. همان طور که مطرح شد، تمامی این علائم طبق یک استاندارد خاص ترسیم می شوند و در همه جا با آن نماد شناخته می شوند. دانستن این نماد ها می توانند شما را در جهت نقشه خوانی برق ساختمان یاری کرده و یکی از الزامات اولیه این فرآیند به شمار خواهد آمد. در تصویر زیر می توانید رایج ترین نماد های مورد استفاده را مشاهده نمایید.

نقشه پلان

در نقشه خوانی برق ساختمان لازم است تا به نقشه پلان و تجهیزات مورد استفاده نیز توجه شود. در نقشه پلان، محل قرارگیری دستگاه ها و تجهیزات برقی تعیین می شود. این موضوع موردی بسیار مهم بوده و در سیستم برق رسانی، گزینه ای با اهمیت به شمار می آید. برای مثال باید به این نکته توجه شود که در محل قرارگیری تخت خواب، کلید برق مناسب تعبیه شود. همچنین در محل هایی که به احتمال زیاد، تلویزیون قرار داده می شود، باید محلی برای قرار دادن پریز برق، آنتن و… در نظر گرفت.

تصویر زیر می توانید بخش های مختلف پلان که شامل آشپزخانه، اتاق خواب، دستشویی و حمام است را مشاهده می کنید. در هر کدام از بخش های نقشه پلان، می توانید محل قرار گرفتن تجهیزات مورد نیاز آن بخش را مشاهده نمایید. همان طور که در شکل مشخص است، جایگاه کمد دیواری، روشویی، اجاق گاز، تخت خواب و همچنین سینک ظرفشویی مشخص شده است. از طرفی نیز محل قرار گرفتن تجهیزات برقی را با استفاده از موارد متعددی تعیین می کنند. برای مثال، خشک یا نمدار بودن یکی از موارد مهمی است که باید همواره مدنظر باشد.

البته ترسیم تمامی مسیر های مورد استفاده مانند پریز های برق، سیستم روشنایی، آنتن و تلفن می تواند در مجموع سبب ایجاد شلوغی و بروز اشتباه در نقشه خوانی برق ساختمان شود. به همین علت، معمولا نقشه هر کدام از سیم کشی ها، بر روی یک پلان به صورت کاملا جداگانه رسم می شود. به طور کلی این پلان ها می توانند شامل موارد زیر باشند:

• پلان پریز های برق
• پلان سیستم روشنایی
• پلان پریز تلفن و آنتن تلویزیون

محل قرار گرفتن چراغ ها

برای نقشه خوانی برق ساختمان می توانید روشنایی های سقفی را در وسط اتاق مشاهده نمایید. برای رسم این مورد، قطر فضای اتاق را ترسیم کرده و بدین شکل وسط اتاق را پیدا می کنند. وسط اتاق، جایی است که قطر های اتاق یکدیگر را در آن نقطه قطع می کنند. به طور کلی، این نقطه بهترین محل برای نصب چراغ های سقفی است.

در تصویر زیر می توانید نقشه پلان یک اتاق را ببینید که شماتیک چراغ های سقفی را به نمایش می گذارد. اگر فضای اتاق به شکل L بوده یا بزرگ تر از حالت عادی باشد، طبیعی است که در آن از چند چراغ استفاده شده باشد. مانند تصویر زیر که برای اتاق، چراغ در نظر گرفته شده است.

محل قرار گیری کلید ها

به طور معمول درب اکثر اتاق ها به سمت داخل باز خواهند شد و روبرو دیوار قرار می گیرند. بر همین اساس در نقشه کلید ها به شکلی رسم می شوند که در زمان باز شدن درب ها، کلید در پشت درب قرار نگیرد. در تصویر زیر می توانید علامت مربوط به کلید را ببینید. دانستن این نماد ها برای نقشه خوانی برق ساختمان ضروری و لازم خواهد بود.

توجه داشته باشید افرادی که برای ترسیم نقشه برق ساختمان اقدام می کنند، نمی توانند سیم کشی را از بین ستون ها انجام دهند. پس اگر در حین نقشه خوانی برق ساختمان با چنین مواردی روبرو شدید، توجه داشته باشید که یک ایراد فنی در این نقشه وجود دارد.

دوره آموزشی برق ساختمان

در مطلب فوق سعی شد تا کلیتی راجع به نقشه خوانی برق ساختمان خدمتتان مطرح شود تا بتوانید تصویری کلی از این فرآیند در ذهن داشته باشید. امیدواریم این مقاله توانسته باشد در جهت آشنایی شما با نقشه خوانی برق ساختمان گام بردارد و مطالبی مفید را ارائه کند. در صورتی که به مباحث مرتبط با برق ساختمان، نظیر نقشه خوانی علاقه مند هستید، یا تمایل دارید در این حرفه به فعالیت پرداخته و درآمد خوبی را کسب نمایید، می توانید از دوره های آموزشی کارو استخدام  استفاده کنید.

دوره برق ساختمان یکی از پرکاربرد ترین دوره های آموزشی است که توسط کارو استخدام  برگزار می گردد و تا کنون توانسته افراد بسیاری را وارد بازار کار نماید. نقشه خوانی برق ساختمان و نقشه کشی، تنها یکی از سر فصل های این دوره آموزشی می باشد که در کارگاه هایی مجهز و تحت نظر اساتید با تجربه آموزش داده می شود. در صورت تمایل می توانید در دوره های آموزشی کارو استخدام  شرکت کرده و با گذراندن یک ماه آموزش حرفه ای و تخصصی، به بازار کار وارد شده و به کسب درآمد میلیونی بپردازید. در صورت ایجاد هرگونه سوال یا ابهام می توانید با کارشناسان این مجموعه ارتباط گرفته و اطلاعات تکمیلی دوره مورد نظر خود را دریافت نمایید.

مژده شمس

نویسنده